Ik, wie of wat is dat?

Wat verstaan we onder het woord ik? Het woord kent meerdere betekenissen. De betekenis die we aan het woord ik geven, heeft veel te maken met ons niveau van bewustzijn.

Mensen die niet weten wie ze zijn, zijn ervan overtuigd dat ze met ik bedoelen: diegene wie ik ben.

De hoog bewuste mens - vaak de wijze genoemd - weet dat zij (of hij) haar lichaam niet is, noch haar psyche, en zelfs niet haar hogere ziel.
De wijze gebruikt echter wel het woord ik wanneer zij haar lichaam bedoeld. Wanneer zij zegt "ik ga naar huis", dan bedoeld zij "mijn fysieke lichaam gaat naar mijn woonplaats".

Ook de wijze kan er niet onderuit om het woord ik te gebruiken. Dit hoeft geen probleem te zijn, zolang je maar weet wie je echt bent. De wijze weet dat wat dan onder ik verstaan wordt - vaak alleen het lichaam - dat zij dit niet is.

Eigenlijk, in wezen, gaat het niet over her woord ik. Het gaat er om wie ik naar mijn overtuiging ben en daar identificeer ik mij mee.
Dit identificeren is heel belangrijk. Gans ons wezen doet er alles aan om wat we in gedachten hebben ook werkelijk te realiseren. Hebben wij in gedachten dat wij een zwakeling zijn, dat zal ons wezen dit realiseren. Weinig wijs.

hebben en Zijn

We denken dat wat we ik noemen tevens is wie wij zijn. Dit is niet zo. Dit is de grote verwarring.
Trouwens, wat we ik noemen is niet iets wat we zijn, het is iets wat we hebben. Hierover verder meer.
In feite zijn we allemaal het grote bewustzijn, Ik Ben. Dit is wat we echt zijn. Dit staat boven tijd en ruimte, tijdloos zo je wil.

Er is niet alleen Zijn, Ik Ben, er is ook worden. Dit is gekoppeld aan hebben. Met hebben staan we in het - behoorlijk beperkte - dagelijkse leven. Hier is tijd en ruimte. Wat hebben we allemaal? We hebben een lichaam en een psyche. De psyche kan je ook de lagere ziel noemen. Dit zijn we niet, dit hebben we. Je kunt het Oosterse beeld gebruiken van de golf en de oceaan. Wij denken dat we de golf zijn. Dit kan moeilijk anders want het denken is nu eenmaal zo eng en beperkt. Wij zijn niet dat ene golfje, we zijn de oceaan.

Terug naar het woord ik. Dit ik is niet wat we zijn, maar eigenlijk wat we hebben. De fout die we maken, en het is weldegelijk fout, is dat wat we hebben - o.a. ons lichaam - aanzien voor wat we zijn. Het woordje ik slaat dan op wat we zijn. Dit is niet correct.

Hebben we het woord ik wel nodig? Ja. Ik staat voor onze persoonlijkheid. Even proberen te verduidelijken aan de hand van twee avatars, met name Moeder Meera en Moeder Amma. Op vlak van bewustzijn is er maar één bewustzijn. Dit wil zeggen dat zij beiden één bewustzijn zijn. Dat zeggen zij ook. Maar bij Moeder Meera hoort een bepaald lichaam en een bepaalde persoonlijkheid, bij Moeder Amma hoort een ander lichaam en een andere persoonlijkheid. Moeder Meera is tenger gebouwd, Moeder Amma struis. Moeder Meera werkt in stilte, Moeder Amma wordt "de knuffelgoeroe" genaamd. Beiden hebben ze - hebben, jawel - een ander lichaam en een andere persoonlijkheid, maar ze zijn - Zijn - identitiek. Zij zijn volkomen onthecht van hun lichaam, hun psyche (lagere ziel) en zelfs van hun hogere ziel. Maar zij hebben deze wel (lichaam, psyche en ziel). Dit is hun ik. Zij hebben een ik, maar zij weten dat ze dit niet zijn.

Waar sta ik? O.a. verslaafd aan chocolade. AG 3.9-10. 4.1

Keuze

Wie of wat ben ik? Wie of wat is het begrip ik? Misschien wat verrassend, dit vult ieder voor zich in. Soms merken we dat we minder keuze hebben in het leven dan we denken en we zouden willen, maar één keuze hebben we alvast wel, met name het invullen van het begrip ik. Dit invullen is heel belangrijk.
Ieder van ons vult zijn ik in, bewust of onbewust. Bijvoorbeeld "ik ben mijn lichaam". Ben je bewust, dan kan je kiezen, ben je niet bewust, dan is er geen keuze. Keuze heeft te maken met bewustzijn, zeker wat betreft het invullen van het ik. Je kunt het ik zien als een leegte waar je wat in stopt (1), waar je bewust een keuze maakt, of dat voor jou opgevuld wordt, onbewust dan.
Wat zijn de keuzes om het eigen ik in te vullen? Dit zijn er heel wat. Ze hebben te maken met het lichaam, de lagere ziel (ook wel de psyche genaamd), de hogere ziel (ook wel kortweg de ziel genaamd) en Zijn (Geest *, of hoe je het ook benoemt). Dit zijn de grote blokken die beschikbaar zijn om het eigen ik in te vullen.
Beschikbaar is in deze context een betwistbaar begrip. Ze zijn er, altijd, maar als je er geen weet van hebt, dan heb je niet de mogelijkheid om er voor te kiezen. Je kunt bijvoorbeeld niet kiezen om een mango te eten als je niet weet dat deze vrucht bestaat. Zo kan je ook niet kiezen voor je hogere ziel wanneer je niet weet dat die er is. Weet je zelfs niet dat je "een geest" hebt - bedoeld wordt in deze context een psyche * - dan rest er nog keuze tussen één, geen keuze dus. Rest er nog: "ik ben mijn lichaam".
Ook zijn niet alle keuzes beschikbaar. Voor je lichaam bijvoorbeeld kan je de kleur van je haar niet kiezen. Voor je psyche: ben je opvliegend, dan kan je daar aan werken, maar zomaar kiezen "vanaf nu ben ik niet meer opvliegend", dit gaat niet. Voor je (hogere) ziel: je ziel kiest jou en niet andersom. Geest kiezen is totaal niet aan de orde.
Samengevat: enerzijds zijn er dus flink wat mogelijkheden om je eigen ik in te vullen, anderzijds heb je maar keuze tussen de elementen waar je je bewust van bent, en dit nog binnen bepaalde grenzen.

geslacht

We gaan er even nog dieper op in. We zeggen: ik ben een vrouw of ik ben een man. Is dit wel zo? Ik ben het hier niet mee eens. Ik zie het als volgt: ik heb ervoor gekozen om in dit leven in een vrouwelijk of mannelijk lichaam te leven. Er is een verschil tussen zeggen "ik ben een man" en "ik heb ervoor gekozen om in dit leven in een mannelijk lichaam te functioneren". In het eerste geval vul je je ik in als zijnde man (of vrouw), in het tweede geval vul je je ik in als iets wat kan kiezen voor je incarneert. Wij zijn niet - ergens door het lot bepaald - vrouw of man, dit is een keuze die we zelf maken. En op welke basis maken we deze keuze? Vooral op basis van wat onze ziel tijdens onze volgende incarnatie als doel stelt (2). Ik heb de keuze gemaakt om in dit leven man te zijn. Wie zich van dit alles niet bewust is, heeft ook een keuze gemaakt (dit is toch mijn overtuiging), alleen weet je dit niet. Weet je dit wel, dan is het geen of-of verhaal meer (of vrouw of man), maar ditmaal - in dit leven - dit geslacht en misschien was het vorige leven anders.

curriculum vitae

Dé grote levensvraag is: Wie ben Ik? Deze vraag kan je in woorden niet beantwoorden. Ik, wie ik ben, staat totaal boven woorden. Het is ook niet het onderwerp van dit artikel.
Een vraag die je wel kan beantwoorden is: wie ben ik niet? Je kunt volgende methode gebruiken: je neemt je curriculum vitae (3) en je stelt vragen bij elke regel. Een regel - en niet de minste - is alvast geschrapt, namelijk "geslacht". Ik ben niet mijn geslacht. Wel: ik heb in dit leven voor dit geslacht gekozen. Ben ik mijn naam? Die heb ik niet eens zelf gekozen en ze is gebonden aan één leven. Dus: schrappen. Ben ik mijn hobby's? Nee, ik heb hobby's (best wel), maar ik ben die niet. Schrappen. Wat denk je dat er over blijft? Niets. Misschien ben ik dit niets, deze oefening ga ik hier niet maken.

Wat verstaan we onder ik?

Onder ik verstaan we - de meeste mensen toch - de eigenschappen die we hebben, eenvoudig gesteld ons curriculum vitae. Tot hier is alles in orde. Het loopt echter vaak fout bij de volgende stap. We gaan ervan uit dat we deze eigenschappen ook zijn, en dat zijn we niet. Wij zijn niet deze eigenschappen, wij hebben deze kenmerken.

Meestal verstaan we onder ik wie we zijn. En wat is dat dan? Eenvoudig gesteld: . Zoals we hoger zagen zijn we dit niet, maar slechts weinigen beseffen dit. Er is niets mis met het gebruik van het woord ik in deze context. Wat er fout is, is dat we ervan overtuigd zijn dat we dit zijn, terwijl het alleen maar eigenschappen zijn. Ik ben bijvoorbeeld niet een ander mens wanneer ik andere kleren aantrek.

Ik schitter!

(1) Misschien is het beter om in deze leegte niets te stoppen. Een groot mystica uit de 20ste eeuw, Etty Hillesum, schrijft: 'Een veelheid van opborrelende gedachten wantrouw ik tegenwoordig in me, ik lig liever braak en wachtend soms'.

(2) Meer hierover in het boek Licht op je levenspad, zicht op je zielsplan.

(3) Als je die op papier hebt, bijvoorbeeld van een sollicitatie. Anders kan je er nog altijd een maken.